MTA

MTA نام اختصاری مینرال‌تری‌اکسیدآگریگیت است. این ماده در سال ۲۰۰۳ میلادی به وسیله دکتر ترابی‌نژاد در آمریکا به عنوان ماده دندانی معرفی شد. کاربردهای این ماده ابتدا در جراحی ریشه دندان و بستن پرفوریشن ریشه دندان‌ها بود.

در طول ۲۰ سال پس از معرفی، کاربردهای بیشتری برای این ماده پیشنهاد شد. هم اکنون از آن در درمان‌های جراحی پری‌اپیکال، درمان دندان‌های با ریشه باز و درمان پالپ زنده استفاده می‌شود. هم اکنون این ماده در برخی کشورها از جمله برزیل و آرژانتین تولید می‌شود. در ایران نیز ماده دیگری به نام CEM سمنت به وسیله آقای دکتر عسگری ساخته و معرفی شد (۱۳۸۴). این ماده جایگزین مناسبی برای MTA است و مجوزهای لازم را برای استفاده از ارگان‌های ذیربط اخذ کرده است. هم اکنون MTA و CEM سمنت در بازار ایران موجود و در دسترس دندان‌پزشکان هستند. از این ماده در دندان‌پزشکی برای پالپوتومی دندان‌های شیری، پوشش مستقیم پالپ، پوشش غیرمستقیم پالپ، درمان پالپ زنده، بستن پرفوریشن دندان‌ها، درمان‌ دندان‌های با ایکس باز (زنده و غیرزنده) و جراحی‌های پری‌اپیکال استفاده می‌شود. این مواد جایگزین بسیار مناسبی برای فرموکروزول در درمان دندان‌های شیری و هیدروکسیدکلسیم در درمان پالپ دندان‌های بالغ و نابالغ محسوب می‌شوند.

در تحقیق و پژوهش‌ ملی که اخیرا به سفارش وزارت بهداشت و توسط محققان در ۵ دانشگاه انجام شد، مشخص شده از MTA و CEM سمنت می‌توان به عنوان ماده ترکیب زیست سازگار در درمان پالبوتومی دندان‌های مبتلا به پالپیت غیرقابل برگشت استفاده کرد. این روش‌ها از آن جهت حائز اهمیت است که با آن می‌توان سالیانه از کشیده شدن صدها هزار دندان دایمی در اطفال و نوجوانان جلوگیری کرد. این روش نسبت به درمان ریشه بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است و به وسایل و تجهیزات کمتری نیاز دارد. مطلبی که باید به آن توجه کرد این است که درمان پالپ زنده در همه دندان‌ها که نیاز به درمان ریشه دارند قابل انجام و اجرا نیست و فقط در مواردی که دندان مبتلا به بیماری خاصی و در مرحله‌ای از بیماری باشد قابل انجام است. تشخیص امکان استفاده از این درمان با دندان‌پزشک است. بدیهی است دندان‌پزشک نیز برای انجام این درمان نیاز به آموزش لازم دارد. هم‌اکنون قریب به اتفاق دندان‌پزشکان شاغل در شبکه بهداشت و درمان کشور (تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی) این دوره را طی می‌کنند و توانایی انجام این کار را دارند. به نظر می‌رسد این تکنیک در آینده بتواند پاسخگوی بخشی از نیازهای درمانی جامعه باشد. بدیهی است توصیه و تجویز هر عملی در حوزه درمان و سلامت افراد نیازمند پژوهش و تحقیق و طی مراحل اداری و اجرایی است که این طرح این مراحل را به نحو مناسب طی کرده است.